الگوی جامع مشاوره اسلامی با تأکید بر تعامل عقل و ایمان در سیره تاریخی امامان شیعه(ع)(رویکردی پداگوژیک به تربیت عقلانی–ایمانی در مشاوره معاصر)

کد مقاله : 1020-7MEDUCT

نویسندگان

علی یزدانی *، معصومه حافظی هیات علمی

چکیده مقاله

هدف از این پژوهش، تبیین الگوی جامع مشاوره اسلامی با تأکید بر تعامل عقل و ایمان در سیره امامان شیعه است. در این مقاله با رویکردی پداگوژیک، تلاش شده تا آموزه‌های تربیتی امامان از سطح روایت‌های اخلاقی فراتر رفته و به‌ منزله‌ی نظامی منسجم برای رشد شناختی، هیجانی و معنوی انسان تحلیل شود. روش تحقیق از نوع کیفی – توصیفی و تحلیلی است که با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای جهت‌دار (Directed Content Analysis) انجام گرفته است. جامعه‌ پژوهش شامل متون اصیل اسلامی نظیر قرآن، نهج‌البلاغه، و کتب روایی چون «الکافی» و «غررالحکم» است. داده‌ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی، در سه محور اصلی دسته‌بندی گردید: «عقلانیت راهنما»، «ایمان هدایت‌گر» و «تربیت در فرایند مشاوره». یافته‌ها نشان می‌دهد که امامان شیعه با بهره‌گیری از روش‌هایی چون گفت‌وگو، پرسش‌برانگیزی، تذکر اخلاقی، و همدلی، به‌نوعی فرایند تربیتی– درمانی دست یافته‌اند که در آن، رشد عقلانی و معنوی فرد هم‌ زمان پرورش می ‌یابد. همچنین، سیره امامان از دیدگاه پداگوژی اسلامی، الگویی برای تلفیق «آموزش»، «تربیت» و «درمان معنوی» ارائه می‌دهد که می‌تواند در نظام مشاوره آموزشی و تربیتی معاصر الهام‌ بخش باشد. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که تعامل عقل و ایمان در مشاوره اسلامی، نه تعارض بلکه تکمیل متقابل است و با تأکید بر خودشناسی، مسئولیت اخلاقی و معناجویی، می‌تواند مبنای الگوی بومی مشاوره تربیتی در ایران قرار گیرد.

کلیدواژه ها

پداگوژی اسلامی، عقل و ایمان، سیره امامان شیعه، مشاوره تربیتی، الگوی بومی مشاوره.

وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر